ماه ذي القعده يكي از ماه‌هاي حرام است كه خداوند متعال در قرآن از آنها ياد كرده است. ماه‌هاي حرام عبارتند از ذي القعده، ذي الحجه، محرم و رجب.

از خصوصيات ماه‌هاي حرام اين است كه ثواب عمل خير مضاعف و عقاب عمل حرام نيز دو چندان مي‌گردد وجه تسميه اين ماه‌ها به حرام بودن، اين است كه در اين ماه هرگونه خونريزي و كشتاري متوقف مي‌گردد. اين حرمت را اعراب جاهليت نيز براي اين ماه‌ها قائل بودند و در اين ماه‌ها از هر گونه جنگ و ستيزي خودداري مي‌كردند اسلام اين آئين را امضاء كرد و مهر تاييدي بر آن زد.

شيخ عباس قمي (رحمة الله تعالي عليه) در مفاتيح الجنان قسمت اعمال ماه ذي القعده مي فرمايد: بدان كه روايت شده كه هر كه در يكي از ماه‌هاي حرام سه روز متوالي كه پنج شنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد ثواب نهصد سال عبادت براي او نوشته مي شود و هم چنين در بخش اعمال ذي القعده مضاعف شدن ثواب و عقاب اعمال در ماه‌هاي حرام را كه به آن اشاره شد ذكر مي نمايد.

نماز يكشنبه ذي القعده

در ماه ذي القعده عملي وارد شده كه فضيلت بسيار دارد كه بدين شرح است: در يكي از روزهاي يكشنبه اين ماه غسل كند و وضو بگيرد و چهار ركعت نماز بگذارد (دو نماز دو ركعتي) و در هر ركعت حمد يك مرتبه و اخلاص سه مرتبه و معوذتين (فلق و ناس) را يك مرتبه بخواند پس از نماز هفتاد مرتبه استغفار كند و استغفار را به ذكر شريف «لاحول و لاقوّة الّا بالله العلي العظيم» ختم نمايد سپس بگويد «يا عزيز يا غفّار اغفرلي ذنوبي و ذنوب جميع المؤمنين و المؤمنات فانّه لايغفر الذّنوب الّا انت»

براي اين نماز ثواب زيادي ذكر شده از جمله اينكه رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: هر كه اين نماز را بجا آورد: توبه اش مقبول، گناهانش آمرزيده شود، دشمنان او در روز قيامت از او راضي شوند، با ايمان بميرد، دين و ايمانش از وي گرفته نشود؛ قبرش گشاده و نوراني گردد؛ والدينش از او راضي گردند؛ مغفرت شامل حال والدين او و ذريّه او گردد؛ توسعه رزق پيدا كند؛ ملك الموت با او در وقت مردن مدارا كند؛ به آساني جان دهد و … .

ميلاد امام رضا عليه السلام

روز يازدهم اين ماه (ذي القعده) ميلاد با سعادت امام هشتم علي بن موسي الرضا عليه السلام است.

شب نيمه ماه ذي القعده

شب مباركي است و خداوند متعال نظر رحمت مي فرمايد بر بندگان خود و روايت نبوي در اين زمينه داريم كه مضمون آن چنين است: كسي كه در اين شب (شب نيمه ماه ذي القعده) به طاعت حق تعالي مشغول باشد براي او باشد اجر صد نفر روزه داري كه ملازم شب باشد در اين شب عظيم هر كه حاجتي از خداوند متعال طلب كند به او اعطا خواهد شد ان شاء الله.

دحو الارض

روز 25 ماه ذي القعده روز دحو الارض است كه يكي از چهار روزي كه در تمام سال به فضيلت روزه مشهور است و ثواب روزه در اين روز معادل ثواب هفتاد سال روزه داري است و به روايتي كفاره هفتاد سال گناه مي باشد.

اميد است كه جوانان مؤمن خود را از ثواب روزه داري و مناجات در شب و روز دحو الارض محروم ننمايند. در مفاتيح الجنان ذيل اعمال ذي القعده براي شب و روز بيست و پنجم اين ماه كه دحو الارض است اعمالي ذكر شده كه علاقمندان مي توانند به اين كتاب شريف مراجعه نمايند.

شهادت امام جواد عليه السلام

روز آخر اين ماه روز سوگ و ماتم اهل بيت عليهم السلام مي باشد از آنجا كه جواد الائمه عليه السلام در اين روز به زهر معتصم عباسي عليه اللعنه به شهادت رسيدند، امام محمد تقي عليه السلام معروف به جواد الائمه عليه السلام در كاظمين كنار جد بزرگوارشان باب الحوائج موسي بن جعفر عليهما السلام به خاك سپرده شدند و مرقد مطهرشان زيارتگاه عاشقان و محبان است خداوند ما را از پيروان واقعي اهل بيت عليهم السلام قرار دهد.